Республикамизда аҳолини рўйхатга олиш ўтказилади.

2022-08-05

Давлатимиз раҳбари томонидан жорий йилнинг 16 март куни “Аҳолини рўйхатга олиш

тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикасининг Қонуни имзоланди. Мазкур Қонун, аҳолини рўйхатга

олиш соҳасидаги муносабатларни ҳар томонлама тартибга солувчи илк бор қабул қилинган ҳуқуқий

ҳужжат сифатида Ўзбекистон тарихидан ўрин олди. Чунки шу вақтгача бу соҳада

қонунчилигимизда ҳеч қандай ҳужжат ёъқ эди. Қонун, Ўзбекистон Республикаси Президентининг

2019 йил 5 февралдаги “Ўзбекистон Республикасида аҳолини рўйхатга олишни ўтказиш

Контсептсиясини тасдиқлаш тўғрисида”ги ПФ-5655-сон Фармонига мувофиқ ишлаб чиқилди.

Қонунни ишлаб чиқишда, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ва Европа статистиклари

конферентсиясининг аҳолини рўйхатга олишни ўтказиш бўйича асосий тамойиллари ва

тавсияларидан асос сифатида фойдаланилди. Шунингдек, Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги, Осиё ва

Европа мамлакатлари, жумладан, Россия Федерацияси, Беларус`, Украина, Озарбайжон,

Қозоғистон, Тожикистон, Қирғизистон, Жанубий Корея, Ҳиндистон, Буюк Британия, Франция,

Германия, АҚШ, Канада ва бошқа давлатларнинг ушбу соҳадаги тажрибалари ўрганилиб, қонун

лойиҳасини ишлаб чиқишда фойдаланилди. Қонун бешта боб ва ўттиз бир моддадан иборат бўлиб,

унда қонуннинг мақсади, асосий тушунчалар, аҳолини рўйхатга олишнинг вазифалари ва

принтсиплари ёритиб берилган. Асосий принтсиплардан бири сифатида даврийлик принтсипи, яъни аҳолини

рўйхатга олиш ўн йилда камида бир марта ўтказилиши ҳамда аҳолини рўйхатга олишни ўтказиш

тўғрисидаги қарор, Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан қабул қилиниши белгилаб

қўйилган. Аҳолини рўйхатга олиш жараёнида, шахсга доир маълумотлар Вазирлар Маҳкамаси

томонидан тасдиқланадиган рўйхатга олиш варақлари асосида ҳар бир респондент учун якка

тартибда тўлдирилади, яъни рўйхатга олувчи шахслар томонидан уйма-уй юриб, ҳар бир

респондент учун алоҳида тўлдирилади. Яна бир муҳим принтсиплардан бири, бу шахсга доир

маълумотларнинг махфийлиги бўлиб, бунда аҳолини рўйхатга олиш жараёнида йиғилган шахсга

доир маълумотлар махфий ҳисобланиши, улар респондентнинг розилигисиз ошкор этилмаслиги ва

тарқатилмаслиги қатъий белгилаб қўйилган.